Κλείστε τα μάτια και αναλογιστείτε: Πόσες φορές σας συνέβη κάτι που δεν περιμένατε ποτέ να συμβεί; Πόσες φορές βιώσατε ανατροπές όπως η απώλεια της εργασίας σας τη στιγμή που ήσασταν πιο σίγουρος από ποτέ ότι είστε απαραίτητος για το αφεντικό σας, ή η αιφνίδια απώλεια ενός σημαντικού σας προσώπου; Αντίθετα, πόσες φορές βιώσατε θετικές ανατροπές, όπως μία γνωριμία με ένα άτομο που πλέον δεν φαντάζεστε τη ζωή σας χωρίς αυτό ή ο ερχομός ενός νέου μέλους στην οικογένειά σας;

Τώρα ανοίξτε τα μάτια σας και αναλογιστείτε και πάλι: Πόσες φορές στη μέχρι τώρα ζωή σας, νομίζατε ότι είχατε τον έλεγχο μιας κατάστασης, η οποία τελικά ανατράπηκε “ως δια μαγείας” αφήνοντάς σας άλλοτε ματαιωμένους (στις αρνητικές ανατροπές) και άλλοτε ενθουσιασμένους (στις θετικές ανατροπές);

Αν απαντήσουμε στα παραπάνω ερωτήματα, θα μας φανερωθεί μία αλήθεια που συχνά οι περισσότεροι από εμάς τείνουμε να ξεχνάμε: η ζωή μας είναι στην πραγματικότητα πολύ λιγότερο ελέγξιμη από ότι πιστεύουμε. Ο έλεγχος που θεωρούμε ότι έχουμε πάνω στα πράγματα που μας αφορούν, είναι τις περισσότερες φορές απατηλός, γιατί το μη ελέγξιμο διέπει τη ζωή μας, όσο και αν εμείς λόγω ανασφάλειας κυνηγάμε να το εξουδετερώσουμε.

Με άλλα λόγια, αναπτύσσουμε την αίσθηση ότι τα έχουμε όλα υπό έλεγχο, για να μειώσουμε την ανασφάλεια και το φόβο που μας δημιουργούν οι ανεξέλεγκτες καταστάσεις. Όμως για κακή μας τύχη, αποδεικνύεται τελικά ότι η αίσθηση του ελέγχου δεν είναι επαρκής για να μας προφυλάξει από τις καταστάσεις που μας επιφυλάσσει το μέλλον μας. Σκεφτείτε ένα επίκαιρο παράδειγμα: στο παρελθόν, οι περισσότεροι από όσους απέκτησαν παιδιά είχαν ως κύριο μέλημά τους να τα εξασφαλίσουν μελλοντικά, αγοράζοντας σπίτια και αποταμιεύοντας χρήματα για τις ανάγκες τους, θεωρώντας ότι είναι καλυμμένοι, έχοντας επιτελέσει το χρέος τους ως γονείς. Κάποια χρόνια μετά, τα σπίτια που αγόρασαν είναι υποθηκευμένα και τα χρήματα που αποταμίευσαν χρησιμοποιούνται για λόγους επιβίωσης. Γιατί κανένας δεν μπορούσε να προβλέψει ότι θα έμενε άνεργος στα 50 του ή ότι η σύνταξή του θα έφτανε στο 1/3 από όσο υπολόγιζε ότι θα παίρνει. Και για να μην δώσω την εντύπωση ότι το ανεξέλεγκτο αφορά μόνο σε αρνητικά συμβάντα, σκεφτείτε και αυτό το παράδειγμα: μία γυναίκα ενημερώνεται από το γιατρό της ότι πιθανότατα δεν θα καταφέρει στη ζωή της να μείνει έγκυος, εξαιτίας οργανικών παραγόντων. Κάποια χρόνια μετά, η γυναίκα μένει έγκυος φυσιολογικά και αποκτά ένα υγιέστατο μωρό.

Ίσως φαίνεται περίεργο, αλλά η αδυναμία πρόβλεψης της ζωής μας, για κάποιους από εμάς δεν είναι εύκολα ανεκτή σκέψη. Η κατανόηση και η αποδοχή ότι τελικά λίγα πράγματα μπορούμε να ελέγξουμε αν και πότε θα συμβούν, αποδεικνύεται συχνά δύσκολο έργο. Στα γραφεία των ψυχοθεραπευτών, αυτή η απατηλή αίσθηση του ελέγχου που αναπτύσσουμε, κατηγορείται συχνά για κρίσεις πανικού, καταθλίψεις και ψυχοσωματικά προβλήματα. Γιατί είναι οδυνηρό να μας αποδεικνύει η ίδια η ζωή ότι παρά τις επίμονες προσπάθειές μας, πολλές φορές το πού θα καταλήξουμε καθορίζεται από άλλους παράγοντες, έξω από εμάς.

Όπως καθετί που μας συμβαίνει δεν έχει μόνο τη μαύρη ή την άσπρη πλευρά του, έτσι και στην συγκεκριμένη περίπτωση το απρόβλεπτο είναι τρομακτικό, ταυτόχρονα όμως είναι και γοητευτικό. Οι ανατροπές μπορεί να είναι τόσο αρνητικές όσο και θετικές. Το μυστικό είναι να καταφέρουμε να το αντιληφθούμε ως δεδομένο και να σταματήσουμε να επενδύουμε ενέργεια και χρόνο για την κατάκτηση του απόλυτου ελέγχου της ζωής μας. Κάποια πράγματα απλά θα συμβούν, με ή χωρίς τη δική μας συναίνεση. Αν το δεχτούμε αυτό, τότε αυτόματα η ζωή μας θα απλοποιηθεί. Ακόμα πιο σημαντικό είναι όμως, πως θα νιώσουμε συναισθηματικά απελευθερωμένοι!