Στο ταξίδι προς την αναζήτηση της ευτυχίας και της προσωπικής ανάπτυξης, η επιστήμη της ψυχολογίας ακολουθεί για δεκαετίες το δρόμο της αντιμετώπισης των αρνητικών συναισθημάτων, με στόχο να επέλθει η ισορροπία που ψάχνουμε. Στο δρόμο αυτό, συναντούμε συχνότερα έννοιες όπως άγχος, κατάθλιψη, φόβος, διαταραχή και τις περισσότερες φορές προσανατολιζόμαστε προς την εξάλειψή τους ή προς την εκμάθηση του ελέγχου πάνω σε αυτές.
Τα τελευταία χρόνια εμφανίστηκε ένας νέος κλάδος, ο κλάδος της Θετικής Ψυχολογίας. Σε αντίθεση με τα μέχρι τώρα δεδομένα που ασχολούνταν κυρίως με την ψυχική νόσο, η Θετική Ψυχολογία βάζει στο κέντρο του ενδιαφέροντος, έννοιες όπως ευτυχία, ευζωία, χαρά, ικανοποίηση. Με άλλα λόγια, αυτός ο νέος κλάδος στρέφεται προς την αντίθετη κατεύθυνση, εστιάζοντας περισσότερο στην προώθηση της υγείας και όχι στη μείωση της ασθένειας. Δίνει βάση όχι στο «τι δεν πάει καλά με μένα;», αλλά στο «τι πάει καλά με μένα;».
Σύμφωνα με τη θεωρία της B. Fredrickson (1998), όταν ο άνθρωπος βιώνει χαρά, ικανοποίηση και άλλα θετικά συναισθήματα, αυξάνει αυτόματα τις γνωστικές του ικανότητες, ανακαλύπτει εναλλακτικές σκέψεις, οι οποίες τον βοηθούν να βρει λύσεις στα προβλήματα που τον απασχολούν, ενώ παράλληλα αντιμετωπίζει τα αρνητικά συναισθήματα ευκολότερα. Ως αποτέλεσμα, αυξάνει τελικά την αποτελεσματικότητά του και δημιουργεί εκ νέου θετικά συναισθήματα, λόγω αυτής της αποτελεσματικότητας. Το να επιδιώκει κανείς να βιώνει θετικά συναισθήματα στην καθημερινότητά του, είναι μία στάση ζωής που έχει ως μακροπρόθεσμο αποτέλεσμα να ωριμάζει και να αναπτύσσεται, θωρακίζοντας την ψυχική του υγεία απέναντι στις ψυχικές διαταραχές.
Βέβαια, θα ήταν παράλογο να λέγαμε ότι η συχνότερη βίωση θετικών συναισθημάτων εξαλείφει κάθε αρνητικό συναίσθημα από τη ζωή μας. Στην πραγματικότητα, χρειαζόμαστε τα αρνητικά συναισθήματα όσο και τα θετικά. Ο θυμός μας προειδοποιεί, ο φόβος μας προστατεύει και η λύπη μας κάνει να βιώνουμε πιο έντονα τη χαρά. Μόνο με θετικά συναισθήματα, η ζωή μας θα ήταν επίπεδη. Παρόλα αυτά, η παρατεταμένη βίωση αρνητικών συναισθημάτων είναι αυτή που οδηγεί συχνά σε ψυχική ασθένεια και αν μη τι άλλο, μας εμποδίζει να απολαύσουμε τις χαρές της ζωής. Το να καταφέρουμε λοιπόν να αυξήσουμε τα θετικά συναισθήματα, δεν σημαίνει ότι δεν θα αγχωθούμε ή δεν θα κλάψουμε ποτέ ξανά. Σημαίνει όμως, ότι θα έχουμε βρει έναν τρόπο να ξεπερνάμε πιο γρήγορα το άγχος ή τη λύπη και επίσης θα είμαστε περισσότερο έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις και τις μελλοντικές αλλαγές της ζωής.
Για όλους τους παραπάνω λόγους, την επόμενη φορά που θα εστιάσετε στο τι κάνατε λάθος και ποιες είναι οι αδυναμίες σας, προσπαθήστε να αφιερώσετε λίγο χρόνο στο να εντοπίσετε τα δυνατά σας σημεία και τα πράγματα που έχετε καταφέρει ως τώρα. Επιπλέον, επιδιώξτε να αυξήσετε τις συνθήκες που μπορούν να σας προσφέρουν θετικά συναισθήματα. Μην εμπλέκεστε μόνο σε καταστάσεις πίεσης, αλλά και σε ευχάριστες και χαλαρές καταστάσεις που προωθούν τον αυθορμητισμό και τη χαρά. Τέλος, σε αρνητικές και πιεστικές καταστάσεις, δοκιμάστε να βρείτε τις θετικές πλευρές και αξιοποιείστε κάθε κατάσταση προς όφελός σας. Γίνεται. Αρκεί να το επιθυμείτε!
